Nasza strona wykorzystuje cookies oraz wymaga uruchomionej obsługi JavaScript.
Wykorzystujemy pliki cookies (po polsku ciasteczka) w celu dopasowania działania naszej strony do potrzeb użytkownika oraz dla gromadzenia anonimowych danych statystycznych. Przeglądając stronę, wyrażasz zgodę na wykorzystanie wspomnianych plików. Możesz odmówić zgody na zapamiętywanie ciasteczek zmieniając ustawienia Twojej przeglądarki. Kliknij ten komunikat, by wyrazić zgodę i zamknąć informację.

2 kwietnia 2011 r.

Prof. Marek Dyżewski „Muzyka J.S. Bacha wobec spraw ostatecznych”

konferencja

 
Muzykę Jana Sebastiana Bacha postrzegać można jako świat absolutnie doskonałych struktur dźwiękowych. Jeśli jednak idzie o jego muzykę sakralną, trzeba pamiętać, że celem owych struktur nie jest „piękno samo w sobie”, lecz służba Prawdzie. W pasjach, motetach, kantatach, a nade wszystko w chorałach, Bach przemawia do nas nie tylko jako kompozytor, lecz także jako teolog. Czyni to, co niemiecka kultura określa słowem Verkündigung. Bach „przepowiada”, „głosi prawdy Boże”. Głosi – przyoblekając je w piękno swej muzyki i w ten sposób pogłębiając i rozświetlając ich sens.

W wykładzie „Muzyka Bacha wobec spraw ostatecznych” Marek Dyżewski wskaże na dzieła, w których Bach mówi o człowieku skonfrontowanym z faktem własnej śmierci. O człowieku, świadomym tego, że z każdym dniem jego ziemskiej wędrówki zbliża się chwila przejścia do domu Ojca. Człowiek ów nie lęka się śmierci, nie czuje trwogi przed przejściem przez jej bramę (MORS IANUA VITAE). Wie bowiem, że po jej przekroczeniu rozpocznie się dla niego – jak śpiewa w jednej ze swych kantat Bach – „Boży czas – najlepszy z możliwych czas” (Gotteszeit ist die allerbeste Zeit). Dla człowieka, którego wiarę kształtował protestantyzm, ars moriendi (sztuka umierania) miała wielką wagę. Była podstawą sztuki życia. To właśnie miał na myśli Montaigne pisząc: Kto nauczyłby ludzi umierać, ten dopiero nauczyłby ich żyć.

Dziś, gdy współczesny świat ucieka od samej myśli o ludzkiej śmierci, warto się wsłuchać w Bachowskie homilie, by zgłębiać ich eschatologiczne przesłanie i by uczyć się sztuki życia – w tej perspektywie, jaką wskazał Montaigne.
 

Marek Dyżewski

Jest absolwentem wrocławskiej Akademii Muzycznej. Studiował również historię sztuki na uniwersytetach we Wrocławiu, w Wiedniu i Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Odbył też staż naukowo-badawczy na uniwersytecie w Brukseli.

Jako eseista wypowiada się słowem pisanym, a także w radio i w telewizji. Współpracując z Polskim Radiem tworzył dzieła sztuki radiowej, które za ich nowatorski kształt i wybitne walory artystyczne otrzymały szereg nagród i dwukrotnie reprezentowały polską radiofonię na światowym forum sztuki radiowej Prix Italia.

Zarówno na antenie telewizyjnej jak i radiowej komentował największe odbywające się w Polsce międzynarodowe imprezy muzyczne: Międzynarodowy Festiwal Oratoryjno-Kantatowy „Wratislavia Cantans”, Międzynarodowy Konkurs Dyrygencki im. Grzegorza Fitelberga, Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Henryka Wieniawskiego i Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina. Obsługę komentatorską Konkursu Chopinowskiego Rada Programowa Polskiego Radia uznała za „wydarzenie antenowe roku”.

Jest autorem poetyzowanych przekładów (z łaciny, francuskiego, niemieckiego, hiszpańskiego i włoskiego). Średniowieczny dramat liturgiczny „Ludus Danielis” w jego literackiej adaptacji (w oparciu o łaciński tekst z katedry z Beauvais) grany był przez Teatr Wielki w Warszawie – na scenie tego teatru i na wielu scenach europejskich.

Był twórcą i (przez szesnaście lat) szefem artystycznym Dni Muzyki Starych Mistrzów – międzynarodowego festiwalu muzyki dawnej odbywającego się we Wrocławiu. W festiwalu tym, kształtowanym jako impreza monograficzna, demonstrował wybrane problemy z dziejów kultury muzycznej dawnych epok.

Prowadził wykłady we wszystkich polskich uczelniach muzycznych, na kilku uniwersytetach oraz na towarzyszących ważnym wydarzeniom muzycznym seminariach, konferencjach i warsztatach. Gościnnie wykładał też w Bonn, Norymberdze, Hamburgu, Berlinie, Gandawie, Brukseli, Sankt Petersburgu, Nicei, Paryżu, Wiedniu i Waszyngtonie. W swych wystąpieniach ukazuje zjawiska muzyczne widziane w szerokim kontekście kultury, a więc: w powiązaniu z innymi dziedzinami sztuki, a także z filozofią, estetyką i antropologią. Dziełem jego własnych przemyśleń jest też teoria obejmująca całokształt zagadnień związanych ze sztuką ćwiczenia, a także własna, niezwykle oryginalna filozofia kształcenia artystycznego, która prezentowana w piętnastu audycjach na antenie Programu II Polskiego Radia spotkała się z żywym oddźwiękiem w środowisku muzycznym i pedagogicznym. Kierownik Katedry Filozofii Wychowania Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w liście skierowanym do dyrekcji Programu II PR informował, że wszystkie te audycje nagrywa i omawia ze studentami na jego seminarium. gdyż „są one skarbem dla uczonych i uczących się”.

W latach 1990-1994 Marek Dyżewski był rektorem wrocławskiej Akademii Muzycznej. Uczelnia ta zawdzięcza mu wybudowanie nowej, okazałej siedziby, wzmocnienie kadry profesorskiej, powołanie do życia nowych specjalności, wzbogacenie instrumentarium oraz rozwinięcie kontaktów międzynarodowych.

Za wybitne dokonania w dziedzinie kultury otrzymał Nagrodę im. Św. Brata Alberta.